“Maisha ambayo hayajachunguzwa hayafai kuishi” ni msemo maarufu unaodaiwa kutamkwa na Socrates katika kesi yake kwa ajili ya utovu wa nidhamu na upotovu wa vijana, ambayo baadaye alihukumiwa kifo.
Kauli hii inahusiana na uelewa na mtazamo wa Socrates kuhusu kifo na dhamira yake ya kutimiza lengo lake la kuchunguza na kuelewa kauli ya phytia yaani kwamba hapakuwa na mtu mwenye hekima zaidi ya Socrates.
Socrates alielewa jibu la Phytia kwa swali la Chaerephon kama mawasiliano kutoka kwa mungu Apollo na hili ligawa agizo kuu la Socrates raison d’etre wake. Kwa Socrates kutenganishwa na elenchus na uhamisho. Hivyo kumzuia Socrates asifanye uchunguzi wa taarifa hizo. Kwa hiyo ilikuwa hatima mbaya zaidi kuliko kifo.
Socrates alikuwa mtu wa kidini na aliamini uzoefu wake wa kidini, kama vile sauti yake ya dalmonic, kwa hiyo alipendelea kuendelea kutafuta ukweli wa jibu la swali lake, katika maisha ya baada ya maisha haya, kuliko kuishi maisha yasiyotafuta umuhimu wa kuishi hapa duniani.
Socrates aliamini kwamba falsafa ya upendo wa hekima, ilikuwa harakati muhimu zaidi kuliko yote. Kwa wengine, anatoa kielelezo zaidi kuliko mtu mwingine yeyote katika historia kutafuta kwa njia ya maswali na hoja yenye mantiki, kwa kuchunguza na kwa kufikiri.
Uchunguzi waje wa maisha kwa njia hii uliigwa na wengine, hata wakaanza ‘uchunguzi’ wao wenyewe wa maisha, lakini alijua kwamba wote wangekufa siku moja.
Ndio maana Socrates alitamka maneno haya kabla ya kifo chake na mbele ya hadhira wengi akisema kuwa, “maisha bila ya faisafa, isiyochunguzwa, maisha hayana thamani yoyote ya kuishi.”
Hatua ya kuchukua, kama ambavyo tumejifunza kupitia maisha ya Mwanafalsafa Socrates, kwamba, kuishi tu bila kuyachunguza maisha hayana thamani yoyote ile.
Kwa hivyo inatupasa tujichunguze kama kweli tunaishi wito wetu humu duniani kabla siku zetu hazijafika mwisho.
Akujaliaye sana.
Maureen Kemei.
Mwandishi na Mshauri.
Blog, kufikirichanya.wordpress.com
Asante Maureen kwa andiko hili la falsafa
Karibu