Katika tafakari ya kwanza Descartes anasema kuwa, ‘niliweka sababu ambazo kwayo tunaweza kwa ujumla, kuwa na shaka juu ya mambo yote hasa kuhusu mambo ya kimwili…’
Pia, anaanza kila tafakari kwa sentensi tangulizi ya muhtasari. Kwa tafakari ya 1 inazungumzia juu ya mambo ambayo yanaweza kuletwa ndani ya nyanja ya wenye mashaka.
Kwa hivyo, jambo kuu la tafakari la 1 ni kuanzisha njia yake ya shaka. Anahisi kwamba njia bora ya kufikia ujuzi ulio wazi na wa kipekee ni kuanza kwa kutilia shaka ushahidi wa hisia zake kwamba kuna ulimwengu wa nje unaojumuisha watu wengine na mwili wake mwenyewe.
Kisha anaendelea katika tafakari ya 2 hadi ya 6 ili kubaini kile kilichosalia ambacho anahisi hakiwezi kutiliwa shaka, anahitimisha kuwa ni cogito “Nadhani kwa hivyo mimi ndiye,” na anajaribu kufikiria njia yake ya kurudi kutoka ujuzi wa yote aliyoyatilia shaka.
Yeye ni mtu wa kimantiki baada ya uchunguzi aliyofanya akahitimisha kwamba, kufikiria kimantiki ni njia ya kifalme ya uhakika wa kupata maarifa sahihi.
Anatoa hoja tatu katika tafakari ya kwanza akipendelea mashaka yake ya kimbinu.
Hoja ya kwanza ni kwamba, hisia wakati mwingine hudanganya. Ya pili ni mabishano ya ndoto. Ya tatu ni mabishano ya fikra mbaya.
Hili kushughulikia kwa ufupi hoja hizi tatu, Descartes anatushirikisha yafuatayo ;1. Ni jambo la kawaida kwamba hisia zetu nyakati fulani hutudanganya kuhusiana na vitu vilivyo mbali au visivyoonekana, labda wanatudanganya kila wakati.
2. Descartes huketi karibu na moto na karatasi mikononi mwake, na huonyesha kwamba wakati mwingine anafanya hivi wakati amelala kitandani. Anajuaje, sasa hivi, kwamba haoti. Hatuwezi kuwa na uhakika wakati wowote kwamba sisi ni macho kweli badala ya kuota, ili moto, karatasi. Descartes alihisi kwamba uwe macho au unalala, hatudanganyiki kuhusu ukweli wa hisabati au mantiki. Kama kwa mfano 2+3=5.
3. Fikra mwovu kwa mwenye uwezo kama wa Mungu angeweza kuwa anatawala akili yake ili mbingu na dunia na vyote viliyomo ni mambo ya udanganyifu. Hapa anaweza kudanganyika katika kufikiria 2+3=5,fikra mbaya huona kwamba anafanya makosa kila anapojaribu kuongeza au kuhesabu.
Katika tafakari ya 1 hatoi hoja yoyote dhidi ya mashaka ya kimbingu zaidi ya kudokeza imani yake kwa Mungu mwenye nguvu zote, mwema ambaye si mdanganyifu. Mungu wa namna hiyo ndiye daraja kuu kutoka kwa ufahamu kurudi kwenye ujuzi wa ulimwengu wa nje.
Na katika tafakari ya tatu na tano anatoa hoja mbili za kuwepo kwa Mungu ambazo zote mbili zinashindwa. Kwa hivyo, mashaka yake ya kimbingu yamekuwa ya kustahimili maslahi na thamani ya kifalsafa, lakini majaribio yake ya kutafuta njia ya kujiondoa kwa ujumla yanahukumiwa kuwa hayakufaulu.
Mwishoni mwa tafakari, anapinga hoja ya kuota kwa kupendekeza kwamba anaweza kutofautisha hali ya kuamka na ya usingizi kwa ukweli kwamba kumbukumbu inaunganisha matukio ya maisha yetu kuamka lakini haiunganishi ndoto na mtu mwingine.
Au kwa ujumla, mwendo wa maisha yetu, na bila shaka, anapinga hoja ya fikra mbaya kwa kudai ujuzi wa wazi na wa kipekee wa Mungu mwema, muweza wa yote ambaye kamwe si mdanganyifu.
Akujaliaye sana.
Maureen Kemei.
Kufikirichanya.wordpress.com
